Xuất xứ: “CẢNH NHẠC TOÀN THƯ”

Thành phần

Lộc giác giao (Cao ban long) thuộc vào loại ôn bổ thận dương, điền tinh bổ tủy

Cách dùng: Các vị thuốc trên tán bột, luyện mật làm hoàn, mỗi hoàn nặng chừng 15g, mỗi buổi sáng chiều uống một hoàn với nước chin. Cũng có thể dùng ẩm phiến làm thang. Sắc nước uống. Liều dùng căn cứ tỉ lệ bài gốc mà chước giảm.

Công hiệu: Ôn bổ thận dương, điền tinh bổ huyết

Chủ trị: Thận dương bất túc, mệnh môn hỏa suy, bệnh lâu ngày khí suy tinh thần uể oải, sợ hàn chân tay lạnh; liệt dương di tinh, dương suy không con cái; đại tiện không thực, nặng thì thức ăn không tiêu hóa; tiểu tiện tự rỉ; lương gối yếu lỏng, chân phù thũng.

Giải thích bài thuốc: Trong bài này có nhục quế phụ tử lại gia thêm lộc giác giao (cao ban long) là máu thịt hữu tình, đều thuộc vào loại ôn bổ thận dương, điền tinh bổ tủy; thục địa; sơn thù du, sơn dược, thỏ ti tử, câu kỷ,đỗ trọng đều và tư âm ích thận, dưỡng can bổ tì mà bố trí chúng; lại gia thêm đương qui bổ huyết dưỡng can.

Các vị phối ngũ, cùng có công hiệu ôn dương ích thận, điều tinh bổ huyết để bồi bổ nguyên dương trong thận.

Gia giảm: Nếu dương thì suy, khí thì hư, ắt phải gia thêm nhân sâm để làm chủ, tùy người bệnh hư thực mà tăng giảm, nếu dương hư tinh hoạt hoặc đới trọc và đại tiện lỏng thì gia thêm bổ cốt chi nếu xôn tiết (phân còn sống nguyên) tiêu chảy thận tiết (ND – tiêu chảy buổi sáng sớm do suy mệnh môn hỏa) không ngừng thì gia thêm bắc ngũ vị tử, nhục đậu khấu, sao trấu khử bỏ dầu để dùng; nếu như ăn uống giảm sút hoặc tiêu hóa khó, hoặc nôn ọe nuốt chua, tì vị đều hư hàn thì gia thêm can khương; nếu đau bụng không ngừng thì gia thêm ngô thù du; nếu như lưng gối nhức mỏi thì gia thêm hồ đào nhục; nếu âm hư dương liệt thì gia thêm ba kích nhục, nhục thung dung, hoàng cẩu thận, lấy rượu đun nhừ quấy rồi cho vào.

Bàn luận: Điểm then chốt biện chứng bài thuốc này là khí suy tinh thần uể oải, sợ rét chân tay lạnh, liệt dương, hoạt tinh, lưng mỏi gối chồn, lưỡi nhạt, mạch trầm tế vô lực. Ngày nay thường dùng bài thuốc  này điều trị viêm phế quản mạn tính, phế khí thũng, bệnh tim nguyên nhân từ phổi, cao huyết áp, thiếu máu, bệnh Addison, mất điều hòa di truyền tiểu não, bệnh nhược cơ nặng, loạn dưỡng cơ tiến triển, sa thận, phì đại tuyến tiền liệt, đau thần kinh tọa, hội chứng Sheehan, hội chứng tuổi già, rối loạn chức năng sinh dục nam, bất dục, kinh nguyệt quá nhiều, không thai nghén được. Nếu bệnh mạch vành người già lâu ngày, tim rụng ngực đau, thì khử bỏ đỗ trọng, thỏ ti tử, gia thêm đan sâm, qua lâu, quảng uất kim; thân thể hư tổn, ho lâu ngày gia thêm khiếm thực, nhục đậu khấu; hàn sán đau bụng, thì gia thêm tiểu hồi hương, ô dược; phù thũng gia thêm xa tiền tử, phục linh, ngưu tất; bụng trướng hấp thu kém thì khử bỏ thục địa hoàng, câu kỉ tử, gia thêm trần bì, bạch truật, can khương; trị sa thận thì khử lộc giác giao, đương qui, gia  thêm hoàng kỳ, thăng ma’ suy dương hư khí thì gia thêm nhân sâm, hoàng kỳ, hư hàn đới hạ thì gia thêm tang phiêu tiêu, kim anh tử.

Dược lí hiện đại nghiên cứu cho thấy bài này tăng chức năng miễn dịch chống lão suy.

(Nguồn: Eco Siberia)